بررسی اثرات افزایش نرخ مالیات بر تولید متغییرهای کلان اقتصادی در چارچوب مدل تعادل عمومی کاربردی

دهه های اخیر شاهد موج وسیعی از اصلاحات مالیاتی به صورت تغییر در پایه مالیاتی و یا ساختارهای مالیاتی در بسیاری از کشورهای جهان بوده است. بررسی آثار و پیامدهای این اصلاحات بر اقتصاد می تواند سیاست گذاران را در انتخاب هر چه بهتر پایه و ساختار مالیاتی متناسب با وضعیت اقتصاد کشور یاری نماید. از این رو چندی است که استفاده از مدل های تعادل عمومی کاربردی برای بررسی تاثیرات اولیه و نیز پیامدهای ثانویه ی اصلاحات مالیاتی مورد توجه قرار گرفته اند. در این پژوهش سعی بر آن است که با توجه به رکود اقتصادی در ایران به بررسی اثرات وضع مالیات بر تولید بر متغیرهای عمده ی اقتصادی در چارچوب یک مدل تعادل عمومی کاربردی پرداخته شود. برای این منظور پس از ارائه ی یک مدل cge متناسب با ایران در قالب دو سناریوی متفاوت به بررسی این اثرات می پردازیم. این پژوهش براساس داده های ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1385 پژوهشکده حمل و نقل انجام شده است.در سناریو اول چهار نرخ 5 و 10 و 15 و 20 درصدی را بر مالیات بر فروش واحدهای تولیدی و حذف یارانه های آن ها اعمال می نماییم و در سناریوی دوم یک نرخ مالیات 15 درصدی را بر فروش بخش صنایع اعمال می کنیم. نتایج حاکی از آن است که اعمال مالیات بر تولید بر بخش های اقتصاد و حذف یارانه های تولید علاوه بر ایجاد تورم، موجب کاهش تولید بخشی و افزایش نرخ بیکاری می شود، همچنین هر چند این اقدام می تواند درآمد دولت را افزایش دهد اما به شدت موجب کاهش تولید ناخالص داخلی خواهد شد و در پی آن رفاه خانوارها نیز کاهش خواهد یافت. اما به دلیل افزایش قیمت ها انگیزه برای سرمایه گذاری افزایش می یابد و نرخ سرمایه گذاری بیشتر می شود.